Mrok i mgła nad Auschwitz

Wydaje się, że o Auschwitz powiedziano już dość. Jednak wspomnienia
Stanisława Głowy dowodzą, iż jest to temat, który, nawet zgłębiany wielokrotnie,
nigdy nie przestanie zadziwiać i przerażać.
Głowa przeżył w KL Auschwitz blisko cztery lata i zrobił tam swoistą karierę.
Dzięki umiejętnościom, obrotności, sprzyjającym okolicznościom
oraz ludziom czasem nawet wbrew sobie awansował na kolejne
stanowiska. Na nich nie tylko mógł przetrwać we względnie lepszych
warunkach, ale także konspirować i obserwować, a w końcu opisać
funkcjonowanie różnych członów obozu, przeplatając swą relację obrazami
z życia codziennego.
Charakteryzuje więc szczegółowo rozkład dnia, tamtejsze praktyki, obozowych
strażników sadystów i sprzyjających więźniom. Nie waha się
przed wskazywaniem wszelkich przejawów tchórzostwa, ale i bohaterstwa,
jakie napotkał. Stąd też obraz, który rysuje, nie jest czarno-biały.
Dostaje się tym, którzy utracili swe człowieczeństwo, na hołd zasługują
ci, którzy hart ducha zachowali. Bezimienna większość w tle tworzy
ludzką masę, podlegającą mechanizmowi wyniszczającej pracy w fabryce
śmierci.
Autor nie oddaje oczywiście całości obozowego życia, ale jego opis jest
bardzo szeroki, a nadto rzeczowy, treściwy i bezpośredni. Nie obawia się
nazywać spraw i sprawców po imieniu. Dzięki temu właśnie jego wspomnienia
wywierają ogromne wrażenie.
Główny tekst wspomnień uzupełniony został w niniejszej książce treścią
artykułów i dokumentów spisanych w innym czasie przez Stanisława
Głowę, a w których rozwija on i pogłębia niektóre wątki obozowe. Szerszy
kontekst nadaje jego relacji specjalnie opracowane posłowie. Publikację
zilustrowano zdjęciami z archiwów rodziny.