Analogia to metoda rozumowania, w której szuka się tych samych relacji w różnych sytuacjach, bądź stosuje się te same schematy rozumowania w odmiennych warunkach.
Analogia ułatwia transfer (przenoszenie) wiedzy i szczegółowych rozwiązań z jednego problemu na drugi, a nawet z jednej dziedziny na zupełnie inną. Obok kategoryzacji analogia stanowi istotny wymiar rozwoju intelektualnego człowieka.
Myślenie przez analogię warunkuje skuteczne uczenie się odmiany wyrazów i umiejętność budowania zdań gramatycznie poprawnych, przyswajanie reguł społecznych i ich stosowanie w kontaktach indywidualnych i grupowych.
Ponieważ myślenie przez analogie wymaga:
⁃ dostrzeżenia relacji,
⁃ dostrzeżenia różnic,
⁃ dokonania analizy,
⁃ odkrycia reguły,
⁃ wykorzystania reguły,
jest ono przede wszystkim zależne od funkcji lewej półkuli mózgu.
Ćwiczenia rozumowania przez analogię powinny być prowadzone w przypadkach zaburzeń komunikacji językowej, zakłóceń uwagi i koncentracji oraz w sytuacji specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu.
W zależności od zastosowanego materiału analogie można podzielić na: atematyczne (abstrakcyjne), tematyczne, językowe (na materiale werbalnym).
Pomoc "Ćwiczenia wnioskowania przez analogię" składa się z szesnastu tablic. Do każdej z nich przypisane są trzy obrazki, spośród których należy wybrać ten, który pasuje w puste miejsce na tablicy. Każda tablica ilustruje jedną regułę, którą dziecko musi zaobserwować na podstawie dwóch par obrazków i zastosować w odniesieniu do trzeciej pary. Tablice różnią się trudnością - dla każdego dziecka trudność analogii jest warunkowana przede wszystkim doświadczeniem.