Książka prezentuje nowatorskie socjologiczne podejście do najnowszej historii Polski, szczególnie zaś historii polskiej nauki oraz sztuki. Zebrane w niej studia przedstawiają różne warianty zastosowania socjologii historycznej, w większości inspirowanej teorią Pierrea Bourdieu. Oznacza to m.in. że badane obszary nauki (socjologia, filozofia prawa, historiografia, językoznawstwo i literaturoznawstwo, teoria zależności) i sztuki rozpatrywane są jako pola społeczne, których dynamika ujmowana może być też w kategoriach ich interakcji z innymi polami. Ważnym aspektem pracy jest odwołanie się do paradygmatu tzw. historii globalnej, czyli analizy procesów historycznych w perspektywie wielkich struktur przestrzennych i czasowych.