Dwuznaczność, której przyglądam się w książce, wykreśla perspektywę opozycji, ale opozycji nieczystej, zawierającej jakiś rodzaj wiedzy niechcianej, spychanej w niebyt. Tak rozumiana dwuznaczność wymusza prawdę, z którą trudno się zgodzić, ponieważ wszystko w nas przeciwko niej się buntuje. A jednak doświadczenie dwuznaczności zdaje się być niemożliwe do ominięcia w ludzkim życiu. W niniejszej monografii owe doświadczenia są intensyfikowane dzięki miejscom (Odessa Mickiewicza, Grodno Nałkowskiej, Europa Środkowa Andruchowycza i Stasiuka), ale też dzięki pozbawionym topograficznych wyznaczników marzeniom o pięknie, doskonałości, szczęściu, jak również obawom przed chaosem, niespójnością, cierpieniem i śmiercią. Prezentuje się je z jeden strony przez utwory literackie, a z drugiej - przez problemy związane z recepcją literatury w edukacji polonistycznej i skutki ograniczania wymowy poddawanych uwadze tekstów.