Rozmaite formy posługi zakonów obecnych i pracujących we współczesnych społeczeństwach wynikają z pierwotnych inspiracji ewangelicznych ich założycieli, usankcjonowanych przez kompetentną władzę Kościoła i rozwijanych w historii oraz będących wyrazem tego, co określamy mianem charyzmatu instytutu zakonnego. Pojęcie to chociaż oznacza przede wszystkim niezmienny Boży dar pozwala również określić misję poszczególnych zgromadzeń. Pojawiają się one bowiem zawsze jako odpowiedź na ważną potrzebę chrześcijańskiej społeczności. Założony pod koniec XII w. przez św. Jana de Matha Zakon Przenajświętszej Trójcy i Niewolników tak brzmi pełna nazwa zakonu trynitarzy jest jednym z wielu instytutów zakonnych utworzonych na przestrzeni wieków. Jego powstanie wiąże się ściśle z wielkim średniowiecznym dramatem, którym było niewolnictwo i związane z nim zagrożenie dla wiary chrześcijańskiej. Wyróżnia go zatem specyficzny charyzmat, na który składają się szczególny kult Trójcy Świętej oraz służba na rzecz wyzwolenia człowieka spełniana poprzez troskę o niewolników i potrzebujących. Zgodnie z zamysłem Założyciela ma on być realizowany we wspólnocie opartej na równości i braterstwie. ( ) Niestety wieloaspektowe oddziaływanie trynitarzy w Polsce, zarówno w przeszłości, jak i współcześnie, nie doczekało się dotąd kompleksowego opracowania. Celem niniejszej pracy jest zatem całościowe przedstawienie sposobów realizacji charyzmatu trynitarskiego w Polsce (a tym samym wypełnienie istniejącej luki) oraz odpowiedź na pytanie, w jaki sposób polscy trynitarze w swojej ponad trzechsetletniej historii realizowali zakonny charyzmat i na ile zaadaptowali go do rodzimych warunków w zmieniających się okolicznościach historycznych. Dzięki temu rozprawa może przyczynić się do lepszego poznania dziedzictwa i działalności zakonu trynitarzy na ziemiach polskich oraz jego roli w społeczeństwie. Opracowanie jest również głosem w dyskusji na temat społecznej działalności Kościoła w Polsce, a także może mieć znaczenie dla innych dziedzin nauki.