Z materialną zmianą konstytucji mamy do czynienia wtedy, gdy pomimo braku formalnie przeprowadzonego procesu (w zgodzie z legalnie obowiązującymi przepisami prawa), którego efektem może stać się modyfikacja jej treści (uchwalenie ustawy o zmianie konstytucji), dochodzi do zdefiniowania innego niż pierwotny sposobu jej rozumienia, a w konsekwencji do ukształtowania diametralnie odmiennego stosowania obowiązujących jej postanowień. Sytuacja taka ma miejsce również wtedy, gdy w praktyce ustawodawczej dochodzi do deprecjacji potwierdzonych w konstytucji zasad, praw, wartości i/lub doprowadzenia do faktycznej utraty przez określony organ (instytucji) roli i znaczenia wyznaczonego pierwotnie przez władzę ustrojodawczą.
Zmiany formalne są oczywiście proste do identyfikacji oraz merytorycznej oceny. W ich przypadku możliwe jest czytelne zweryfikowanie nie tylko całego procesu uchwalania ustawy o zmianie konstytucji, ale również zidentyfikowanie rzeczywistych celów i przesłanek, którymi kierował się ustrojodawca. W przypadku zmian czy też modyfikacji o charakterze materialnym sytuacja jest o wiele bardziej złożona i wymaga wnikliwej oceny, także z perspektywy skutków, jakie są ich wynikiem i to nie tylko z perspektywy standardu demokratycznego państwa prawa, ale sumy zasad oraz wartości konstytucyjnych.
Prezentowana publikacja jest próbą zidentyfikowania tego, czy i w jakim zakresie postanowienia Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku uległy takim materialnym zmianom i jakie są ich konsekwencje.