Nowy Napis Liryka epika dramat 5/2020

Przyznanie Nagrody Nobla Oldze Tokarczuk było z pewnością literackim wydarzeniem numer jeden w ubiegłym roku. Pomysł usytuowania twórczości Tokarczuk w centrum niniejszego wydania nie powinien zatem zaskakiwać. Wykraczając poza stylistykę laudacyjną i okolicznościową, traktujemy noblowski zaszczyt jako wezwanie do ponownej lektury dzieł Laureatki, do rewizji dotychczas opublikowanych tekstów interpretacyjnych i krytycznych oraz do refleksji nad publicznymi wypowiedziami samej Tokarczuk.
Spory o kolejne książki Olgi Tokarczuk pisze Zuzanna Sala przynosiły naprawdę ciekawe rozpoznania najłatwiej zauważalne wtedy, gdy wyłapywane z perspektywy metakrytycznej i z dystansu czasowego. Zdaje się jednak, że dziś taka dyskusja jest niemożliwa. Chcielibyśmy, aby wspomniana debata nie tylko znów stała się możliwa, lecz także aby rzeczywiście się toczyła; teksty składające się na blok podejmujący temat numeru mają być jej częścią. Nasz pomysł na udział w dyskusji jest dość szczególny: oddajemy głos młodszemu pokoleniu zaangażowanemu w życie literackie. Zaprosiliśmy do współpracy autorów i redaktorów pism, które z pewną niedokładnością można nazwać młodoliterackimi (8. Arkusz "Odry", "KONTENT, "Stoner Polski", "Rzyrador). W efekcie otrzymaliśmy małą antologię różnorodnych tekstów: interpretacji, polemik, impresji i esejów. Zuzanna Sala pisze o problematyczności emancypacyjnego potencjału twórczości Tokarczuk. Ida Brożek bierze pod lupę sposoby przedstawiania przez Noblistkę mężczyzn i męskości. Filip Matwiejczuk prezentuje rozważania o literackich filiacjach prozy Tokarczuk i jej kulturotwórczych ambicjach. Patryk Kosenda ukazuje problemy literackiego mainstreamu z posługiwaniem się etykietą fantastyka. Mateusz Górniak kataloguje chwyty, za pomocą których Noblistka wprowadza kategorię dziwności w Opowiadaniach bizarnych. Zarówno Paweł Kaczmarski, jak i Paweł Kusiak, choć w różny sposób, piszą o problemach lewicy w ocenie twórczości Tokarczuk. Karolina Kurando z kolei idzie tropami noblowskiego wykładu Laureatki i czyta jej opowiadania przez pryzmat zaproponowanej przez nią kategorii czułości.
Uzupełnieniem naszego bloku młodoliterackich głosów jest kilka towarzyszących tekstów, które dopełniają temat o dodatkowe perspektywy. Esej Józefa Ruszara traktuje o ambicjach pisarstwa Tokarczuk i jego odbiorcach tych mniej i bardziej profesjonalnych. Koncepcjom czasu w prozie Noblistki poświęcony jest artykuł Krzysztofa Brenskotta. Prezentujemy także zapis częściowo improwizowanych wypowiedzi uczestniczek dyskusji Czuły narrator. Literatura Klimat Internet, zorganizowanej przez Katedrę Komparatystyki Literackiej Wydziału Polonistyki UJ. Punktem wyjścia debaty był szeroko komentowany wykład noblowski Olgi Tokarczuk. Wszystkie te głosy uzupełniają wypowiedzi samej Noblistki: wypisy z wywiadów dotyczące literatury, ale i tematów pozaliterackich polskiej historii, ekologii czy feminizmu.
Skoro to Literacka Nagroda Nobla stała się głównym tematem najnowszego numeru naszego pisma, postanowiliśmy nie pomijać drugiego z ogłoszonych w ubiegłym roku laureatów, Petera Handkego, któremu ze zrozumiałych względów poświęcono w Polsce o wiele mniej uwagi. Do głosów o Oldze Tokarczuk dołączamy zatem tekst o żałobie w powieści Pełnia nieszczęścia Handkego, który dla Nowego Napisu opracował Jacek Wiaderny.