Mafia sycylijska. Prywatna ochrona jako biznes

Książka Gambetty należy do ważniejszych prac w dziedzinie nauk społecznych, jakie ukazały się na świecie w pierwszej połowie lat 1990-tych. Swoją popularność zawdzięcza nie tylko elektryzującemu tematowi mafii sycylijskiej, ale nade wszystko interdyscyplinarnemu podejściu oraz biegłości metodologicznej.
Gambetta przyjmuje w swej pracy podejście interdyscyplinarne. Analizuje zjawisko mafii sycylijskiej z perspektywy teorii racjonalnego działania. Mafia jest przedsiębiorstwem, które produkuje i sprzedaje ochronę. Jako takie działa na rynku, na którym napotyka konkurencję instytucji państwowych oraz innych grup przestępczych. Niski stopień zaufania w transakcjach rynkowych oraz brak precyzyjnego określenia praw własności mogą wywołać całkowite zablokowanie wymiany ekonomicznej przez podniesienie kosztów transakcyjnych do poziomu, na którym stają się zbyt ryzykowne. Zatem, strony wchodzące w wymianę potrzebują trzeciej strony, która mogłaby dać gwarancję rzetelności, a tę funkcję pełni mafia. Ochrona staje się substytutem zaufania. Mafia pełni funkcje regulacji rynku, nadzorując transakcje, ustanawiając ceny, organizując przetargi, gwarantując jakość, egzekwując dotrzymanie obietnic, narzucając zobowiązania, a nawet chroniąc pracowników przed wyzyskiem. Gambetta bada zjawisko mafii od strony ekonomicznej i historii gospodarczej, socjologii, politologii oraz antropologii kulturowej.