Kompleks Portnoya

Pośrodku żydowskiego znalazłem się żartu
Roth jest najodważniejszym pisarzem w Stanach Zjednoczonych. Jest odważny moralnie, odważny politycznie. Portnoy jest częścią tej odwagi.
Cynthia Ozick, Newsweek
Premiera trzeciej powieści Philipa Rotha w styczniu 1969 roku wzburzyła literackim światem chodziło o główną postać, która, choć fikcyjna, rozpaliła emocje czytelników. Alexander Portnoy rocznik 1933, urodzony w Jersey City w rodzinie żydowskiej, IQ 158 leży na kozetce u psychoterapeuty. Akapit za akapitem, kartka za kartką bezlitośnie rozlicza się z historią własną i rodziny. Z matką, której czujne oko chciałoby dopilnować wszystkiego, zwłaszcza tego, co syn je i co z siebie wydala. Z ojcem, od początku dziejów cierpiącym na niestrawności. Z rodzicami w ogóle, bo Żyd, którego rodzice żyją, jest na ogół biorąc bezradnym niemowlęciem!. Próbując wydostać się z rodzinnej niewoli, Alex wpada w inną niewolę w sidła kompulsywnych erotycznych fantazji.
Wyznania Alexa to przełomowy monolog w dziejach literatury amerykańskiej i światowej. Dla jednych stał się pokoleniowym manifestem. Inni zobaczyli w nim wspaniale ironiczny tekst, w którym tyrady na temat seksualności nie wykluczają rozważań o polityce i religii. Portnoy postać stworzona pół wieku temu wszedł do kanonu literackich bohaterów, ale nadal pozostaje młody. Zastanawia, drażni, pobudza do myślenia.
Kompleks Portnoya znalazł się na liście stu najlepszych anglojęzycznych powieści XX wieku sporządzonej przez Modern Library i na liście stu najlepszych anglojęzycznych powieści lat 19232005 magazynu Time.