To drugi tom z cyklu Film. Historia i konteksty. Tytułowi "wykluczeni" to ludzie marginesu politycznego (ideologicznego), społecznego i ekonomicznego: "szpiedzy", "mordercy", chuligani, dzieci z "enklaw biedy" (miejskich gett), "ludzie bez głosu i reprezentacji", przegrani, wydziedziczeni, zdegradowani, sponiewierani przez los, stygmatyzowani, mentalnie zdyskredytowani, zbędni i przeklęci. Jednym słowem, wszyscy niechciani ("obcy"), obecni tak w zachodnich, stabilnych demokracjach, jak i w systemach totalitarnych. Ale to także ludzie żyjący "na krawędzi", stąd dysponujący szerszą perspektywą spojrzenia na rzeczywistość ich otaczającą, jak tego chce Robert Ezra Park. Bardziej racjonalni i niezależni w ocenach i poglądach. Paradoksalnie człowiek marginesu jest zawsze "bardziej cywilizowanym".