Przełożył Jarosław Merecki
Robert Spaemann jest jednym z najwybitniejszych współczesnych filozofów niemieckich i najgłębszych umysłów naszych czasów. Wiele prac - tłumaczonych na wiele języków - poświęcił analizie przyczyn dzisiejszego kryzysu kultury Zachodu, a zawarte w tomie rozważania stanowią ważny element tej analizy.
W pracy Rousseau - człowiek czy obywatel znajdziemy wnikliwą analizę prehistorii pojęcia natury w XVIII w. Samego Rousseau ukazuje Spaemann jako "ojca wszelkich modernizmów i antymodernizmów", on bowiem pierwszy przedstawił paradoksy nowożytnego pojęcia natury pozbawionej celowości - jako skłonność ku pełnej anarchii obok tendencji do całkowitego podporządkowania anarchistycznej natury instytucjonalnym warunkom zachowania. Rousseau był prekursorem zarówno marksizmu, jak i pozytywistycznej socjologii, opracował modele dla niemal wszystkich postaw, jakie napotykamy w nowożytnym społeczeństwie. Spaemann ukazuje bogactwo obserwacji zawartych w pracach Rousseau i jego nabrzmiałe następstwami odkrycie - mianowicie odkrycia "dziecka jako niezależnej, w sobie samej uzasadnionej postaci człowieczeństwa". Podkreśla też, że to właśnie Rousseau opracował zasady wychowania antytotalitarnego.
Książka winna być lekturą dla historyków, polonistów, pedagogów, badaczy i teoretyków współczesnej kultury, antropologów kultury, socjologów, filozofów oraz studentów wszystkich tych kierunków, nade wszystko zaś szerokiego kręgu czytelników pragnących zrozumieć uwarunkowania dzisiejszej kultury.