To jest wydanie niezwykle ważne dla Studium Europy Wschodniej UW, zarówno z powodu okoliczności powstania na Jubileusz 30-lecia, jak i z powodu niemożności jego odbycia, w wyniku pandemii. Zadanie, jakie spadło na redaktora okazało się wyjątkowo trudne. Po pierwsze, zespół Studium ma nad wyraz rozległe zainteresowania naukowe. Po drugie, redaktor przyjął zasadę absolutnie minimalnej ingerencji w tytuły, tematy, ujęcie problematyki. Przyjąwszy takie kryteria należało znaleźć związki między różnorodnymi, a pozornie nawet rozbieżnymi tematami. Uznałem, że tym tak potrzebnym redaktorowi iunctim tematycznym, merytorycznym i ideowym może stać się zbiór kilku podstawowych pojęć, wszakże należących wręcz do sedna spraw, na których Studium przez 30 lat się skupiało. Są to IDEE NARODY PAŃSTWA POGRANICZA. To był punkt wyjścia do wewnętrznego podziału. Tak również powstał tytuł tomu.
Ze Wstępu redaktora tomu