Wybór tekstów na temat faszyzmu i komunizmu w wydaniu sowieckim czołowego pisarza politycznego schyłku okresu zaborów i II RP. Analizuje w nich założenia ideowe i praktykę funkcjonowania. Przedstawia je na tle przemian kulturowych, politycznych i społecznych pierwszych dekad XX wieku, prezentując zarazem swoją wizję właściwego ustroju i właściwej polityki.
Bolszewicy zamiast wzmocnić, jak tego żąda marksizm, siły wytwórcze osłabili je znacznie. Zamiast stworzyć jakąś żywotną organizację polityczną, doprowadzili państwo do chaosu, z którego nie może wyjść; zamiast zorganizować masy i przygotować je do wyższych form współżycia zdemoralizowali je, rozbestwili i ogłupili przez demagogię; zamiast podniesienia dobrobytu mas przez fałszywą politykę ekonomiczną doprowadzili przemysł do ruiny, a rolnictwo do zastoju; zamiast poprawienia organizacji administracyjnej, aprowizacji itp. pogorszyli je. Taki jest bilans działalności bolszewików. Praktyka ich nie jest, jak widzimy, lepszą od ich teorii. (Praktyka bolszewizmu)
Seria: Polskie Studia nad Totalitaryzmem