ózef Piłsudski jest postacią znaną każdemu. A kim był Bronisław Piłsudski, starszy o zaledwie 13 miesięcy brat Józefa? Obaj rywalizowali o względy tych samych dziewczyn, obaj zaangażowali się w zorganizowanie spisku na cara Aleksandra III.
Wygnaniec Bronisław Piłsudski badał ginącą kulturę i język Ajnów rdzennych mieszkańców Sachalinu i Hokkaido. Zamieszkał między nimi, uczył ich czytania i pisania, zasad nowoczesnego rolnictwa, przekonał, że należy solić ryby. Założył rodzinę, żeniąc się z ajnuską kobietą, z którą miał dwoje dzieci.
W 1991 roku na Sachalinie wystawiono mu pomnik.
Dlaczego nazwano go Królem Ajnów i układano dla niego pieśni? Co takiego musiało się wydarzyć, żeby do pozbawionego wszelkich praw skazańca carski generał słał listy z nagłówkiem Łaskawy Panie Bronisławie Osipowiczu!?
Bronisław Piłsudski nie tylko opracował słownik języka Ajnów zawierający przeszło 10 tysięcy słów, nie tylko wykonał ponad 300 unikatowych zdjęć, lecz także zarejestrował mowę i pieśni Ajnów, wykorzystując najnowszy cud ówczesnej techniki fonograf Edisona. Po prawie stu latach firmie Sony udało się odtworzyć te nagrania.
NIEKTÓRZY HISTORYCY TWIERDZĄ, ŻE DLA INNYCH ZROBIŁ TYLE, ILE JEGO BRAT DLA POLAKÓW.
W latach 19061914 przebywał w Zakopanem, gdzie zaangażował się w prowadzenie badań nad folklorem Podhala. Wniósł ogromny wkład w rozwój Muzeum Tatrzańskiego im. Tytusa Chałubińskiego. Magnetycznie przyciągał do siebie innych społeczników i zarażał ich swoją pasją. Marzył o wolnej ojczyźnie. Ostatnie miesiące życia spędził w Paryżu, pracując w Komitecie Narodowym Polskim. Został znaleziony martwy na brzegu Sekwany. Choroba, zabójstwo czy też brat Marszałka sam wyszedł śmierci naprzeciw? Do dziś obracamy się tylko w sferze domysłów...