W ostatnich latach, dzięki dynamicznemu rozwojowi nowoczesnych technik badawczych, obserwujemy ogromny postęp w poznaniu tego fenomenu, tak w ujęciu neuropsychologicznym, jak i neurobiologicznym. Pozwoliło to na usystematyzowanie wiedzty na temat istoty pamięci, jej poszczególnych aspektów, związku z czynnością kluczowych dla nich obszarów mózgu oraz na temat znaczenia zaburzeń pamięci w chorobach neurologicznych, w których zaburzenia pamięci są jednym z podstawowych objawów klinicznych choroby.
Szczególne zainteresowanie badaczy skupiło się ostatnio na możliwościach badania wczesnych etapów chorób przebiegających z otępieniem, m. in. na zjawisku tzw. łagodnych zaburzeń poznawczych (MCI, ang. mild cognitive impairment). Zaburzenie to stanowi pośredni etap pomiędzy naturalnym osłabieniem funkcji poznawczych związanych z wiekiem a otępieniem, chociaż etiopatogeneza MCI nie jest jeszcze w wystarczającym stopniu poznana.
Warto więc przybliżyć Czytelnikowi najważniejsze informacje na temat funkcjonowania procesów poznawczych,zwłaszcza pamięciowych, na temat ich znaczenia w etiopatogenezie i w obrazie klinicznym chorób neurologicznych, podstawowych metod rozpoznawania zaburzeń w tym zakresie oraz przedstawić najnowszedane na temat możliwości poprawy funkcji kognitywnych za pomocą metod farmakologicznych i pozafarmakologicznych.